Postępy Fizyki 64 (2)

Alain Aspec określił lata sześćdziesiąte ubiegłego stulecia terminem ,,nowa rewolucja kwantowa''. Trwa ona niewątpliwie do dzisiaj. Otworzyły się wtedy możliwości obserwowania pojedynczych obiektów kwantowych i manipulowania nimi - o tym opowiada w swoim wykłładzie noblowskim profesor David J. Wineland (nagrodzony wspólnie z Sergem Harrochem za „przełomowe metody doświadczalne umożliwiające pomiary i manipulowanie układami kwantowymi"). ,,Splątanie" - nieco niepokojąca i tajemnicza własność układów kwantowych - wprowadzone jeszcze przez Einsteina, Podolskiego i Rosena, zaczęło być szczegółowo badane. Po ponad pół wieku na YouTube możemy oglądać fascynujące obrazy splątanych obiektów (okładka). W międzyczasie powstała informatyka kwantowa, która bada m.in., czy zjawiska kwantowe mogą być wykorzystane przy przetwarzaniu i przesyłaniu informacji. Oprócz wykładu noblowskiego prof. Winelanda (wykład Harroche'a będzie opublikowany w numerze 4/2014) znajdą Państwo artykuł o przeprowadzaniu eksperymentu fizycznego w świetle norm ISO, który traktuję jako głos w dyskusji o nauczaniu fizyki. Natomiast w zamieszczonym wywiadzie profesor Staruszkiewicz zwraca uwagę na to, że „profesjonalni historycy po dziś dzień nie zdają sobie sprawy z wagi fenomenu społecznego, jakim było powstanie nauki; z tego, że powstanie nauki jest najważniejszym wydarzeniem w historii ( ... ) nie cywilizacji, tylko wręcz gatunku ludzkiego". Nie tylko historycy. Zapraszam do lektury.

Piotr Tomczak - red. naczelny

Spis treści:

1. Superpozycje i splątanie, jak wychować kota Schrödingera (Wineland, D. J.), s. 50--64
2. Rodzina grafenu (Żelechowska, K.), s. 65--69
3. Analiza danych i planowanie eksperymentu fizycznego zgodnie z normami ISO (Bilski, P., Dobies, M., Kozak, A., Makrocka-Rydzyk, M.), s. 70--75
4. Zjawiska powierzchniowe przy naświetlaniu g kwantami o energii do 23 MeV próbek metalicznych w atmosferze gazowego sprężonego deuteru (Wiśniewski, R., Didyk, A. Y., Wilczyńska-Kitowska, T.), s. 76--82
5. Roman Stanisław Ingarden (1920–2011) (Szudy, J., Jamiołkowski, A., Michalski, M.), s. 83--85
6. O fizyce i cywilizacji - rozmowa z profesorem Andrzejem Staruszkiewiczem (Kobos, A. M., Staruszkiewicz, A.), s. 86--96