9. Zjazd Fizyków Polskich, Wilno 1938

IX Zjazd Fizyków Polskich   
Wilno, 28 września - 1 października 1938

Środa, 28 września

Cmentarz Rossa, godz. 8:30.

• Złożenie hołdu pamięci Józefa Piłsudskiego
• Złożenie wieńca na grobie ś.p. prof. dr Wacława Dziewulskiego

Ostra Brama, godz. 9:00.

• Msza święta

Sala Śniadeckich Uniwersytetu Stefana Batorego. godz. 10:15

• Herbatka zapoznawcza dla Uczestników Zjazdu

Aula Kolumnowa Uniwersytetu Stefana Batorego, godz. 11:30

• Otwarcie Zjazdu
• Wybór prezydium
• Uczczenie pamięci zmarłych od czasu poprzedniego Zjazdu: prof. dr A. Denizota, prof. dr W Dziewulskiego, prof. dr Wł. Natansona
• J. Weyssenhoff - Zagadnienie cząstek w fizyce pól (odczyt)

Sala wykładowa Zakładu Fizycznego USB, godz. 16:00

Sekcja naukowa: Fizyka jądra 

1. C. Pawłowski (Warszawa) - O widmowym rozkładzie promieniowania β sztucznych ciał promieniotwórczych
2. J. Rotblat (Warszawa) 
   1. J. Rotblat, L. Wertenstein (Warszawa) - Koincydencje między promieniami β i γ RaC.
3. A. Sołtan (Warszawa)
   1. J. Cichocki - Próba oznaczenia zawartości radu w meteorycie łowickim
   2. T. Kopcewicz - Badania nad zawartością ciał promieniotwórczych w skałach
   3. A. Sołtan - Zderzenia prędkich neutronów z jądrami atomowymi
   4. A. Sołtan, J. Cichocki - Z badań nad reakcjami jądrowymi
4. L. Sosnowski (Cambridge)
   1. L. Sosnowski, C.H. Westcott - O wpływie temperatury na "grupy" neutronów powolnych
5. L. Wertenstein (Warszawa)
   1. W. Bargiel, L. Wertenstein - Porównanie sposobów zwalniania w parafinie neutronów wytwarzanych przez promienie radonu i jego pochodnych oraz przez promienie γ RaC
   2. T. Lisiński, L. Wetenstein - Porównanie efektu fotojądrowego promieni RaC i ThC'' w berylu I
   3. S. Krozer, L. Wertenstein - Porównanie efektu fotojądrowego promieni RaC i ThC'' w berylu II
   4. Z. Wasiutyńska, L.Wertenstein - Czy w absorpcji twardego składnika promieni kosmicznych występują zjawiska wymiany?
   5. H. Herszfinkiel, E. Gutlejzerówna - Częściowe oddzielenie radioizomerów bromu
   6. H. Herszfinkiel - Elektroliza i kataliza radioizotopów bromu w bromku etylu
   7. E. Nuswaldówna - Przyczynek do znajomości radiozotopów Co, Ni i Cu.
   8. L. Wertenstein - Chemia i elektrochemia sztucznych radiopierwiastków

Sekcja naukowa: Promienie kosmiczne 

1. I. Adamczewski (Warszawa) - O metodzie pomiaru wtórnych promieni kosmicznych
2. M. Jeżewski (Kraków)
   1. M. Jeżewski, M. Mięsowicz - Prace nad licznikami Geigera-Müllera
   2. M. Jeżewski, M. Mięsowicz - Prace nad promieniami kosmicznymi
3. J. Wesołowski (Kraków)
   1. J. Wesołowski, P. Auger, R. Maze - Badania nad własnościami promieniowania kosmicznego w salinach Wielickich
4. S. Ziemecki (Warszawa)
   1. S. Ziemecki, S. Szczeniowski, J. Jodko-Narkiewicz - Jonizacja właściwa charakteryzująca promienie kosmiczne twarde i miękkie
   2. S. Ziemecki, S. Szczeniowski - Fluktuacje prądu pozostałego komór jonizacyjnych

Sala wykładowa Instytutu Jędrzeja Śniadeckiego USB, godz. 16:00

Sekcja dydaktyczna

1. A. Łastowiecki (Lwów) - Fizyka w liceum i gimnazjum na usługach wojskowości
2. G. Doborzyński (Warszawa) - Niektóre pokazy z kursu liceów fizyko-matematycznego i przyrodniczego, wprowadzające do mikrofizyki
3. A. Piekara (Rydzyna) - Prace indywidualne uczniów w szkole średniej
4. W Łagowski (Poznań) - Najprostsza konstrukcja motorka elektrycznego dla kl. IV
5. W. Łagowski (Poznań) - Wprowadzenie "napięcia" i "wolta" w kl. IV

Posiedzenie Zarządu Głównego PTF, godz. 19:00

Czwartek, 29 września

Kościół św. Jana, godz. 8:00

• Msza żałobna za spokój duszy ś.p. prof. dr Wacława Dziewulskiego

Sala wykładowa Zakładu Fizycznego USB, godz. 9:00

• M. Wolfke - Własności metali w bardzo niskich temperturach (odczyt)

Sekcja naukowa: Własności metali i zjawiska magnetyczne

1. S. Dobiński (Kraków)
   1. S. Dobiński - Adsorpcja składników fazy stałej na powierzchni
   2. S. Dobiński, A. Jagielski - Dalsze studia nad dyfrakcją elektronów na powierzchniach metali
2. Z. Klemensiewicz (Lwów) - O pewnych zjawiskach elektrycznych w luźnych proszkach metalicznych
3. J. Nikliborc (Lwów) - O przenikaniu wodoru przez rtęć
4. R. Smoluchowski (Warszawa)
   1. R. Smoluchowski, H. Całus - Zjawiska cieplne towarzyszące przegrupowaniom atomów w metalach
5. W. Turczyński (Wilno) - prace I Zakładu Fizycznego wykonane pod kierownictwem ś.p. prof. dr. Wacława Dziewulskiego
   1. W. Dziewulski, E. Juszkiewicz - Wpływ okludowanego wodoru na przewodnictwo nalotów palladowych
   2. W. Dziewulski, G. Hołujówna, E. Juszkiewicz, W. Kulbicki, B. Makiej, R. Zarecka - Wpływ rekrystalizacji na przewodnictwo i stałe optyczne nalotów Fe, Pd, Bi, Al i Pb.
   3. W. Dziewulski, W. Turczyński - Wyznaczanie stałych optycznych palladu ze zdolności odbijających
6. M. Wolfke (Warszawa) - Dalsze badania nad magnetostrykcją ciekłego helu

Sekcja naukowa: Stała dielektryczna

1. D. Doborzyński (Kraków)
   1. D. Doborzyński, K. Zakrzewski - Polaryzacja dielektryczna diamentu
   2. D. Doborzyński - Stała dielektryczna i własności piezoelektryczne soli Seignette'a
   3. D. Doborzyński - Stała dielektryczna kwarcu topionego i krystalicznego w temperaturach niskich
   4. A. Jagielski - Polaryzacja dielektryczna i tarcie wewnętrzne chloronitrobenzoli w stanie ciekłym
   5. W. Wlassakówna - Polaryzacja dielektryczna chlorotuluoli w stanie ciekłym
2. M. Jeżewski (Kraków)
   1. M. Jeżewski - Uwagi do prac nad ciekłymi kryształami wykonanych w Zakładzie Fizyki Akademii Górniczej
   2. M. Wierzbicki - Stałe dielektryczne rozciecznonych, mocnych, jedno-jednowartościowych elektrolitów w różnych temperaturach
3. A. Piekara (Rydzyna)
   1. A. Piekara, B. Piekara - Deformacja drugiego rzędu cząsteczek w polu elektrycznym. Teoria i doświadczenie.
   2. A. Piekara - Teoria polaryzacji dielektrycznej, elektrycznego w cieczach dipolowych i ich roztworach
   3. A. Piekara - W sprawie jednolitego wytłumaczenia anomalii (elektrycznych, elektrooptycznej i magnetooptycznej), zachodzących w pobliżu punktu krytycznego rozpuszczania
4. M. Puchalik (Lwów) - Moment dipolowy a struktura chemiczna

Ognisko metodyczne Fizyki w Wilnie, godz. 10:00

Sekcja dydaktyczna: Wystawa i pokazy przyrządów do ćwiczeń i demonstracyj dla gimnazjów i liceów

1. T. Czarnecki (Wilno) - Pokazy:
   1. Doświadczenia z falami na wodzie
   2. Pomiar długości fali świetlnej
   3. Promieniowanie w kursie kl. III
   4. Wykresy sinusoidy w ruchu falowym
2. Al. Obuchowski (Wilno) - Doświadczenia z falami Hertza
3. Cz. Ścisłowski (Warszawa) - Korelacja zajęć praktycznych z fizyką na terenie szkoły średniej
4. Cz. Ścisłowski (Warszawa) - Pokazy niektórych przyrządów do nauczania fizyki
5. J. Szmid (Kraków) - Tor jako przyrząd uniwersalny do badania ruchów

Przerwa obiadowa

Sala wykładowa Zakładu Fizycznego USB, godz. 16:00

Sekcja naukowa: Ciepło i kinetyka gazów

1. J. Mazur (Warszawa)
   1. J. Mazur - O zależności ciepła właściwego dwusiarczki węgla, eteru etylowego i nitrobenzenu od temperatury
   2. J. Mazur - O zależności ciepła właściwego alkoholu etylowego i benzenu od temperatury
   3. J. Mazur - O zależności gęstości cieczy od temperatury
   4. J. Mazur - O zależności współczynnika załamania światła od temperatury
   5. J. Mazur - Badania nad krzywymi ogrzewania cieczy
2. J. Roliński (Warszawa)
   1. J. Roliński, Z. Gajewski - Realizacja międzynarodowej skali temperatur w zakresie 0º - 860ºC
3. K. Zakrzewski (Kraków)
   1. K. Zakrzewski - Kilka uwag o właściwościach stanu ciekłego
   2. M. Ziułkowska - Pomiar współczynnika tarcia wewnętrznego gazów

Sekcja naukowa: Przewodnictwo elektryczne

1. I. Adamczewski (Warszawa) - Zależność ruchliwości jonow w cieczach dielektrycznych od temperatury
2. R. Ścisłowski (Warszawa) - Badania prądów elektrycznych i anomalii dieletrycznych w parafinie

Sekcja naukowa: Przyrządy fizyczne

1. J. Klingier (Lwów) - Pokaz aparatu do demonstracji składania ruchów drgających i figur Lissajous
2. A. Piekara (Rydzyna)
   1. A. Piekara, B. Piekara, A. Łempicki - Zastosowanie rury Brauna do pomiaru bardzo małych zmian pojemności metodą dudnień
3. Wł. Smosarski (Poznań) - Teoria fotopolarymetru Cornu
4. K. Zakrzewski (Kraków)
   1. J. Massalski - Pomiar ładunku właściwego elektronów przy pomocy oscylografu katodowego

Ognisko metodyczne Fizyki w Wilnie, godz. 16:00

Sekcja dydaktyczna: Wystawa i pokazy przyrządów do ćwiczeń i demonstracyj dla gimnazjów i liceów

1. J. Kowal (Wilno) - Pokazy:
   1. Fale podłużne i poprzeczne
   2. Rury Kundta
   3. Udoskonalona rura Whittinga
   4. Dylatometry własnej konstrukcji
2. J. Hrynkiewicz (Wilno) - Pokaz: Mapa nieba
3. E. Gold (Wilno) - Pokazy:
   1. Pomiar mechanicznego równoważnika ciepła
   2. Pomiar sił występujących przy obrocie

Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Fizycznego, godz. 18:00

Piątek, 30 września

Sala wykładowa Zakładu Fizycznego USB, godz. 9:00

Sekcja naukowa: Optyka (ciała stałe i ciecze)

1. A. Jabłoński (Warszawa)
   1. A. Jabłoński - Czy stopień polaryzacji podstawowej jest zależny od temperatury?
   2. A. Sikora - O polaryzacji fluorescencji roztworów wielopasmowych przy wzbudzaniu w różnych pasmach pochłaniania
2. W. Kessel (Warszawa)
   1. W. Kessel - O wpływie stężenia i temperatury roztworów fluoryzujących na ich czas świecenia
   2. A. Wrzesińska - Wpływ stężenia na rozkład natężeń w widmie fotoluminescencji glicerynowych roztworów trypaflawiny
3. K. Morkowska (Warszawa)
   1. B. Twarowska - Przyczynek do badań fluorescencji i absorpcji biocennaftylidenu
   2. E. Franio - Widma absorpcji kilku barwników pochodzenia roślinnego
   3. E. Hauptman - Pochłanianie CS₂ w nadfiolecie Schumannowskim
   4. R. Wajnkrancówna - Pochłanianie S₂Cl₂ w nadfiolecie Schomannowskim
   5. D. Poświatówna - Zjawisko Ramana dla fluorenu
4. S. Pieńkowski (Warszawa)
   1. S. Pieńkowkski - O flluorescencji ośmiohidrofluorocyklenu
   2. S. Pieńkowski - Wpływ długości fali przy pobudzeniu monochromatycznym na widmo fluorescencji kilku związków organicznych
   3. H. Wajsówna - O wpływie długości fali światła wzbudzającego na widmo fluorescencji roztworu fluorenu
   4. K. Kamińska - Z badań nad fluorescencją dekacyklenu
5. J. Pniewski (Warszawa)
   1. J. Pniewski - Z badań nad rozpraszaniem światła w skrzydłach prążka Rayleigha w CS₂
   2. J. Pniewski - O rozkładzie natężeń w skrzydłach prążka Rayleigha w widmie światła rozproszonego przez CS₂, CHCl₃ i CCl₄
6. K. Zakrzewski (Kraków)
   1. K. Zakrzewski - Ilościowe sprawdzenie prawa Kirchhoffa o emisji i absorpcji promieniowania cieplnego
   2. T. Piech, T. Nayder - Refrakcja i dyspersja ciekłego fosforu

Sekcja naukowa: Optyka (pary i gazy)

1. W. Kapuściński (Warszawa)
   1. W. Kapuściński - Rozkład natężeń w pasmie widzialnym fluorescencji kadmu
   2. A. Kotecki - Pasmo ciągłe z fluktuacjami natężeniowymi w widmie pary kadmu w obszarze van der Lingena
   3. A. Kotecki - O pasmie widzialnym fluorescencji pary kadmu
   4. E. Choltz-Mikiewiczówna - Zmiany natężeń w widmach rezonansowych pary selenu pod wpływem gazów obcych
   5. H. Glicensztajn - Wpływ zderzeń z ccząsteczkami gazów obcych na różne stany wzbudzenia cząsteczki pary jodu
   6. L. Natanson - Elektroluminescencja pary ołowiu
2. A. Kotecki (Warszawa) - Wzbudzanie światła przy pomocy cząstek o małej szybkości
3. S. Mrozowski (Warszawa) - Badania interferometryczne nad widmami atomowymi berylu i boru
4. H. Niewodniczański (Poznań)
   1. H. Niewodniczański, F. Lipiński - Linie "wzbronione" w widmie Te I
5. T. Skaliński (Warszawa)
   1. S. Rouppert - Wpływ pola magnetycznego na absorpcję pary selenu
   2. E. Scholtz-Mikiewiczowa - O wygaszaniu fluorescencji pary jodu przez pola magnetyczne
   3. T. Skaliński - Wpływ azotu na pochłanianie prążka 4078Å przez parę selenu

Sekcja naukowa: Promienie Röntgena

1. H. Bialer (Warszawa) - O uporządkowaniu składników krystalicznych w korze
2. R. Smoluchowski (Warszawa)
   1. T. Dryński, R. Smoluchowski - Wpływ stanu skupienia na strukturę krawędzi absorpcyjnych GeCl₄
   2. S. Wroński - Wpływ temperatury na natężenie promieni X odbitych od różnych ścian kryształów cynku

Szkolna Pracownia Przyrodnicza, godz. 9:00

Sekcja dydaktyczna: Wystawa i pokazy przyrządów do ćwiczeń i demonstracyj dla szkół średnich i powszechnych

1. E. Gold (Wilno) - Pokaz: Podstawowe doświadczenia z telewizji
2. A. Dmochowski (Wilno) - Szkoła dzisiejsza a nauczanie fizyki
3. A. Dmochowski (Wilno) - Pokazy:
   1. Rozpraszanie światła przez powierzchnię ciała i rozpraszanie wewnętrzne - przyrządy do ćwiczeń
   2. Wirownica do ćwiczeń uczniowskich
   3. Otrzymywanie żelaza z rudy żelaznej
   4. Indukcyjna maszyna elektryczna do ćwiczeń uczniowskich
   5. Zastosowanie praw Archimedesa i Pascala do gazów
4. Eug. Dmochowski (Wilno) - Pokaz: Prądy Tesli

Zwiedzanie miasta lub wycieczka do Werek, godz. 15:00

Wspólna kolacja uczestników Zjazdu w Hotelu St. Georges'a (sala górna), godz. 20:00

Sobota, 1 października

Sala wykładowa Zakładu Fizycznego USB, godz. 9:00

• Cz. Białobrzeski - O międzynarodowej konferencji fizyków teoretyków w Warszawie (odczyt)

Sekcja naukowa: Fizyka teoretyczna (godz. 10:00)

1. J. Blaton (Warszawa)
   1. J. Blaton - Próba zastosowania zasady Fermata do fal w geofizyce
   2. J. Blaton - O kinematyce i dynamice niestacjonarnych prądów powietrza
2. J. Cichocki (Warszawa) - Energia zakłócenia siatki krystalicznej a ciepło dyfuzji metali i metalicznych roztworów stałych
3. E. Góra (Lwów) - W sprawie teorii efektu Comptona
4. A. Jabłoński (Warszawa)
   1. A. Jabłoński - Uwagi o zasadzie Francka-Condona
   2. A. Jabłoński - O zastosowaniu mechaniki falowej do teorii rozszerzenia linii widmowych
   3. A. Jabłoński - O typowych postaciach rozszerzonych linii widmowych
5. J. Lubański (Kraków) - O równaniach ruchu w świecie czterowymiarowym
6. W. Majewski (Warszawa) - Przyczynek do matematycznej teorii drgań elektrycznych w układzie z równomiernie rozłożonymi stałymi
7. B. Milianczuk (Lwów) - Rozpraszanie neutronów na protonach
8. T. Mokłowski (Warszawa) - O dwu głównych zasadach mechaniki wielostopniowej (nowej mechaniki klasycznej)
9. Wł. Opęchowski (Warszawa) - Paramagnetyczne zjawisko Faradaya w niskich temperaturach
10. R. Smoluchowski (Warszawa) - O teorii struktury krawędzi absorpcyjnych w kryształach o złożonej budowie
11. J. Weyssenhoff - O pewnym niepromieniującym ruchu elektronu ze spinem
12. F.J. Wiśniewski (Warszawa) - Próba teorii jądra atomowego
13. M. Wojciechowski (Poznań)
    1. M. Wojciechowski - Wypromieniowanie energii przez oscylatory ultraakustyczne
    2. M. Wojciechowski - Dalsze badania nad ponderomotorycznym działaniem fali stojącej na oscylator ultraakustyczny

Sekcja dydaktyczna (godz 10:00)

1. A. Pasierbiński (Warszawa) - Ujęcie podstaw radiotechniki w liceum
2. Cz. Ścisłowski (Warszawa) - Uwagi nad realizacją programu fizyki w kl. I Liceum pedagogicznego
3. Dyskusja nad dotychczasową realizacją programu fizyki w liceum ogólnokształcącym
4. G. Doborzyński (Warszawa) - Izotopia, promieniotwórczość, przetwarzanie pierwiastków w fizyce licealnej

Przerwa obiadowa

Sala wykładowa Zakładu Fizycznego USB, godz. 16:00

• L. Wertenstein - Klasyfikacja i wydajność reakcji jądrowych (odczyt)

Sekcja naukowa: Fizyka Techniczna (godz. 17:00)

1. Z. Bodnar (Lwów) - Pomiary rozkładu natężenia światła w plamce aberacyjnej, jako bezpośrednia metoda badania błędów systemów optycznych
2. D. Doborzyński (Kraków) - Odbiór krótkich fal raiowych w grotach wapiennych Ojcowa
3. J. Giaro (Warszawa) - Pojemność cieplna powłok balonowych w zależności od temperatury
4. I. Harski (Warszawa) - Sprawność aparatów sygnalizujących w widmie widzialnym i podczerwieni
5. P. Konopka (Warszawa)
   1. P. Konopka, J. Pals - Absorpcja podczerwieni w aerosolach
6. W. Majewski (Warszawa) - Wstępne badania z techniki pomiarów wtórnej emisji i fotoemisji elektronów
7. I. Mrozowska (Warszawa)
   1. I. Mrozowska - O polaryzacji światła przechodzącego przez szkło mleczne
   2. I. Mrozowska - O rozkładzie czułości lokalnej na powierzchniach odbiorczych fotoogniw
   3. I. Mrozowska - O czułości lokalnej fotoogniw w zależności od długości fali
8. M. Sąsiadek (Poznań)
   1. M. Sąsiadek - Badania nad jonizacją i świeceniem podczas eksplozyj stałych materiałów wybuchowych
   2. M. Sąsiadek - Bdania nad wpływem kształtu i wielkości ziarna prochu na jonizację podczas eksplozyj
9. T. Toniszewski (Warszawa) - Odbijanie, pochłanianie i przenikanie energii promienistej słońca przez powłoki balonowe

Zamknięcie Zjazdu, godz. 19:00

Materiały archiwalne: